Diyarbakır'ın neyi meşhurdur? Diyarbakır'ın meşhur şeyleri

Diyarbakır ilinin meşhur şeyleri burada yazılanlarla sınırlı olmamak üzere kısaca şunlardan oluşur:

Diyarbakır'ın meşhurları

• Çermik Biberi: Rahatsız etmeyecek seviyede acılığı bulunan, yeşil renkli, buruşuk yapılı ve süs biberi formunda olan küçük bir biber türü.
• Diyarbakır Badem Ezmesi: Haşlanan bademlerin kabuklarının soyularak kurutulması, şekerle birlikte dövülerek öğütülmesi, bir miktar su ve isteğe bağlı olarak gül suyu, karanfil veya tarçın eklenerek iyice yoğrulması ve bir parmak kalınlığında açılıp kesilmesiyle yapılan ve "Diyarbakır Lebzüniyesi" olarak da bilinen bir tatlı türü.
• Diyarbakır Bazaltı: Siyah veya koyu-gri renkli olan, diğer taşlara göre aşınmaya ve iklim şartlarına daha fazla dayanan, bu özelliğiyle kaldırım ve zemin kaplamaları başta olmak üzere birçok mimari alanda kullanılan çok sert bir volkanik kayaç türü.
• Diyarbakır Boğazkere Üzümü: Orta büyüklükteki taneleri mor-siyah renkli olan yenildiğinde damakta buruk bir tat bırakan ve bu özelliğiyle genellikle şarap üretiminde kullanılan bir üzüm türü.
• Diyarbakır Burma Kadayıfı: Buğday unu ve suyun karıştırılmasıyla elde edilen sıvı hamurun kızgın sac üzerine ince teller halinde dökülerek kadayıf elde edilmesi, kadayıfın içine ceviz içi veya Antep fıstığı konulup dolma şeklinde burularak sarılması, tabanına sadeyağ ve pekmez sürülmüş tepside kızartılması ve son olarak üstüne şerbet dökülmesiyle yapılan bir tatlı türü.
• Diyarbakır Ciğer Kebabı: Kuşbaşı doğranmış kuzu ciğer etinin, zeytinyağı, kimyon, karabiber, kırmızı biber, tuz ve sarımsak ile yoğrulmasından sonra şişlere dizilip közde pişirilmesiyle yapılan bir kebap türü.
• Diyarbakır Dalak Dolması: Kuzulardan elde edilen ve yan taraflarından bıçak ile açılan dalakların içine doğranmış (kuzu) kuyruk yağı, rendelenmiş soğan, kırmızı toz biber, yenibahar, kimyon, karabiber, kişniş, karanfil, tarçın, kırmızı pul biber ve tuzdan oluşan iç harcının doldurulması, tepsiye dizilip üzerlerinin (kuzu) gömlek iç yağı sarılarak kapatılması ve fırında pişirilmesiyle yapılan bir yemek türü.
• Diyarbakır Erikli Yaz Türlüsü: Haşlanmış kuzu kuşbaşı et, patates, kabak, patlıcan, yeşil soğan, taze fasulye, taze sarımsak, domates, bamya, sivri biber, yeşil ekşi erik, yeşil çağla, tereyağı, domates salçası, kırmızı pul biber, karabiber ve tuz kullanılarak yapılan bir yemek türü.
• Diyarbakır İçli Köftesi: İnce bulgur, dövme ufağı (simindirik), kişniş, kimyon, pul biber, tuz ve sudan yoğrularak hazırlanan ve içi oyulan köftelerin içine, orta yağlı kuzu kıyması, soğan, maydanoz, sadeyağ, karabiber ve tuz karışımının kavrulmasından elde edilen iç harcın doldurulup ağzının kapatılmasından sonra haşlanmasıyla hazırlanan bir içli köfte türü.
• Diyarbakır İncaz Hoşafı: Bölgede "incaz" olarak adlandırılan kurutulmuş veya taze kara eriklerin, su ve beyaz toz şeker ile birlikte kaynatılmasıyla hazırlanan ve isteğe göre karanfil ve tarçın ile servis edilen bir hoşaf türü.
• Diyarbakır İpeği: Türkiye'de ipek kozasının yüzde 60'ı, ipek ihtiyacının ise yüzde 10'u Diyarbakır'ın Kulp ilçesinden karşılanır.
• Diyarbakır Kabak Meftunesi: Kış kabağı, kuzu eti, sadeyağ, domates salçası, sumak, sarımsak, tuz ve pul biber kullanılarak yapılan bir yemek türü.
• Diyarbakır Karpuzu: Yuvarlak-oval şekilli olan, sert ve kalın kabuğu üzerinde uzunlamasına açık ve koyu yeşil renkte şeritler bulunan, ortalama ağırlığı 25 kg olan sulu ve tatlı bir karpuz türü.
• Diyarbakır Kenger Boranisi: Yenilebilir yabani bir bitki olan ve doğada kendiliğinden yetişen "kenger" (Gundelia tournefortii) bitkisinin iri iri doğranıp unlanması, soğan eklenerek tereyağıyla tencerede kavrulması, ardından su eklenip pişirilmesiyle yapılan, tabağa alındıktan sonra üzerinde sarımsaklı yoğurt dökülerek servis edilen bir yemek türü.
• Diyarbakır Kuru Dolması: Sıcak suda yumuşatılan patlıcan ve biber kurularının içine kuzu bıçak kıyması, Karacadağ pirinci, doğranmış soğan ve maydanoz, biber ve domates salçası, sıvıyağ, tereyağı, reyhan, pul biber, karabiber ve tuzdan oluşan iç harcının doldurulması ve sumak suyu eklenmiş su içinde tencerede pişirilmesiyle yapılan bir dolma yemeği türü.
• Diyarbakır Lebenisi: Islatılmış durum buğdayı ve haşlanmış nohutun koyun yoğurdundan yapılmış ayran içerisinde pişirilmesi ve pişirme işleminin sonuna doğru nane türünden hoş kokulu bir bitki olan "yarpuz" ve tuzun eklenmesiyle yapılan bir yemek türü.
• Diyarbakır Mastava Aşı: Koyun yoğurdu, buğday unu, yumurta, tuz ve sudan oluşan karışımda bulgur ve pirincin pişirilmesi ile yapılan, servis edilirken üzerine tereyağında kavrulan üzüm pekmezinden oluşan bir sos gezdirilen bir yemek türü.
• Diyarbakır Örgü Peyniri: Genellikle ilkbahar aylarında çiğ koyun sütünün, bazen de keçi veya inek sütünün ya da bunların karışımının şirden mayasıyla mayalanmasından sonra süzülmesi, elde edilen telemenin haşlanması, yoğrulması ve şekillendirilmesiyle yapılan, beyaz veya hafif sarımsı renkte, yağ oranı yüksek, elastik yapılı ve yarı sert olan, beyaz ve kaşar peyniri arasında kendine özgü bir tat ve aromaya sahip bulunan saç örgüsü şeklinde hazırlanan bir peynir türü.
• Diyarbakır Simindirik Çorbası: Durum buğdayından elde edilen simindirik (dövme ufağı), sadeyağ, kuru soğan, kavurma ya da et suyu kullanılarak yapılan bir çorba türü.
• Diyarbakır Şehriyesi: Buğday unu, sadeyağ, tuz ve su ile hazırlanan hamurun el ile uzatılıp inceltme metodu ile küçük parçalar halinde koparılıp kurutulup kavrulmasıyla hazırlanan unlu mamul türü.
• Diyarbakır Tavuk Eşkenesi: Tavuk etinin tuzlu suda haşlanıp tereyağında kızartılmasından sonra Karacadağ Pirinci ile yapılan pilavla birlikte kayısı kurusu veya yeşil erik hoşafı ya da kara üzüm-kayısı kompostosu ile birlikte servis edilmesiyle hazırlanan yemek türü.
• Diyarbakır Tirit Yemeği: Köftelik bulgur, kuzu kavurma, yeşil soğan, maydanoz, domates salçası, sadeyağ, sumak suyu, pul biber ve tuzun birlikte pişirilmesiyle yapılan ve yenirken taze asma yaprakları arasına lokma lokma konulup sarılarak yenilen bir yemek türü.
• Diyarbakır Üsküre (Tas) Kebabı: Kuzu eti, arpacık soğan, patates, salça, tuz ve karabiber karışımının "üsküre" adı verilen derin bir tasa doldurulması, tasın geniş ve yayvan bir tencerenin merkezine ters olarak yerleştirilmesi, tencerenin içine bir miktar su konulup pişirilmesi, tas içindeki et piştikten sonra tereyağında hafif kavrulan pirincin tencere içinde tasın çevresindeki suya konulması ve bu şekilde tümünün bir süre daha pişirilmesiyle yapılan, tas kaldırılarak ortada et kenarlarında pilav olacak şekilde servis edilen bir kebap türü.
• Karacadağ Pirinci: Orta irilikteki taneleri mat beyaz ve açık sarı renkli, su çekme kabiliyeti yüksek, lapalaşma ve yapışkanlık özelliği göstermeyen, pişme sırasında dağılmayıp bütünlüğünü koruyan, yüksek protein ve nişasta özellikleriyle de kendine has bir lezzeti olan bir pirinç türü.
• Diyarbakır Kalesi ve Hevsel Bahçeleri: Yaklaşık 9000 yıllık olan Diyarbakır Kalesi surları, Çin Seddi'nden sonra dünyadaki en uzun ve en geniş savunma duvarıdır. 8000 yıl gibi uzun bir süredir bahçe olarak kullanılan Hevsel Bahçeleri ise Dicle Nehri kıyısında, Diyarbakır Kalesi ile nehir vadisi arasında yer alan yaklaşık 700 hektarlık verimli bir arazidir. Diyarbakır Kalesi ve Hevsel Bahçeleri UNESCO tarafından Dünya Mirası olarak tescil edilmiş iki kültür varlığıdır.
• Malabadi Köprüsü: 12'nci yüzyıl Selçuklu Dönemi anıtsal mühendislik ve mimarlık başyapıtlarından olan tarihi Malabadi Köprüsü, 40 metre açıklığındaki sivri ana kemeri ile dünyanın günümüze ulaşan en büyük kemer açıklığına sahip taş kemer köprüsüdür.