Hatay'ın neyi meşhurdur? Hatay'ın meşhur şeyleri

Hatay ilinin meşhur şeyleri burada yazılanlarla sınırlı olmamak üzere kısaca şunlardan oluşur:

Hatay'ın meşhurları

• Altınözü Zeytinyağı: Kendine has mükemmel bir aroması olan Halhalı zeytinlerinden "su zeyti" denilen geleneksel ve zahmetli olan özel bir teknikle dibeklerde ezilerek üretilen yüksek kaliteli bir zeytinyağı türü.
• Antakya Carra Peyniri: İnek ve keçi sütünden taze olarak yapılan peynir ve çökeleğin, kaya tuzu, çörek otu (isteğe bağlı zahter: yabani kekik) karıştırılıp katmanlar halinde bir sıra peynir bir sıra çökelek olacak şekilde testi ya da küp gibi toprak çömleklere basılıp 3-4 ay toprak altında olgunlaştırılmasıyla yapılan; tuzlu ve yenildiğinde hafifçe dili ısıran, genizde kalıcı bir rayiha bırakan, ransit, meyvemsi ve et suyu gibi farklı kokulardan oluşan bir aromaya sahip olan sert ve kırılgan yapılı bir peynir türü.
• Antakya Kağıt Kebabı: Dana döş eti, maydanoz, kırmızı biber, isteğe göre acı vermesi için yeşil sivri biber ve sarımsağın zırhla kıyılması, tuz ve karabiber eklenerek iyice yoğrulması, yağlı kağıt üzerinde yaklaşık 1 cm kalınlığında ve tabak büyüklüğünde yuvarlak şekilde açılması ve üzerine domates dilimi, bütün kırmızı ve yeşil biber konularak fırında pişirilmesiyle yapılan ve tırnak pide veya yufka ekmeği üzerinde servis edilen bir kebap türü.
• Antakya Künefesi: Tereyağı ile karıştırılmış tel kadayıf arasına piştiğinde kaşar gibi uzayan Antakya tuzsuz peyniri konulup tepsi içinde kısık ateşte altı ve üstü kızarıncaya kadar ayrı ayrı pişirilmesi ve üzerine şerbet dökülerek tatlandırılmasıyla yapılan bir tatlı türü.
• Antakya Nar Ekşisi: Eylül ayında toplanarak tanelerine ayrılan ve geleneksel yöntemlerle suyu çıkarılan narların büyük kazanlarda odun ateşinde nar suyu şekerinin karamelize oluncaya ve kıvamı koyulaşıncaya kadar kaynatılması ile yapılan bir tür ekşi-tatlı sos türü.
• Antakya Sürkü Çökeleği: Asitliliği ilerlemiş (ekşitilmiş) inek sütünün veya yayık altı ayranının kaynatılması ile elde edilen çökeleğe "zahter" olarak da bilinen yabani kekik, tuz, biber salçası, isteğe bağlı olarak değişik baharatların (kırmızı acı biber, nane, kimyon, kişniş, mahlep, yenibahar, zencefil, küçük Hindistan cevizi, karanfil, karabiber, tarçın, fesleğen, rezene, çörekotu, sarımsak) ilave edilip yoğrulması ile üretilen turuncu renkli ve konik şekilli olan tuzlu, ekşimsi ve acı aromalara sahip olan bir çökelek peyniri türü.
• Antakya Küflü Sürkü (Çökeleği): Yukarıda anlatılan Antakya sürkünün yaklaşık 3-4 haftalık bir sürede oda sıcaklığında bekletilip olgunlaştırılmasıyla elde edilen ve normal sürke göre kahverengi renkli ve daha keskin aromalı olan bir peynir türü.
• Antakya Tuzlu Yoğurdu: Keçi veya inek sütünden elde edilen yoğurdun bakır kazanlarda odun ateşinde sürekli karıştırılarak pişirilmesi ve içine tuz eklenmesiyle yapılan, tütsü aromalı, ekşi, tuzlu ve süzme yoğurt kıvamında olan bir yoğurt türü.
• Belen Kömürçukuru Pekmezi: Yeni üretilmiş sıvı (akışkan) üzüm pekmezine yaklaşık %1 oranında daha önceden üretilmiş ve bölgede maya olarak adlandırılan katı üzüm pekmezinin katılıp homojen olarak karıştırılması sonucu kendiliğinden katılaşmasıyla elde edilen, sürülebilir katı (macunumsu) bir kıvama sahip olan açık kahverengi renkli bir pekmez türü.
• Dörtyol Mandarini: "Satsuma" mandalina türünün "Owari" çeşidinden elde edilen, genellikle çekirdeksiz olan meyveleri orta büyüklükte, basık şekilli; meyve eti, koyu portakal renginde, sulu, aromalı, tatlı, kokulu ve yüksek kaliteli olan erkenci bir mandalina türü.
• Hatay Akçay Şeker Portakalı: Meyvesi küçük olmasına rağmen oldukça tatlı, sulu ve lezzetli olan yerli bir portakal çeşidi.
• Hatay Defne Sabunu: Amanos Dağlarında Akdeniz defne (Laurus nobilis L.) ağaçlarından toplanan küçük siyah meyvelerin sıkılmasıyla elde edilen defne yağına, zeytinyağı, tuz, su ve kostik eklenerek yapılan doğal bir sabun türü.
• Hatay İpeği: Türkiye genelinden ve Hatay ilinden toplanan ipek kozalarından Hatay yöresine özgü mancılık sistemi (el çekim ocağı) ile yüzlerce yıldır iki tipte ipek iplik (filament ve kirman ile eğrilen) ve dört farklı tipte ipek kumaş (elbiselik kumaş, sadakor gömleklik kumaş, kirman elbiselik kumaş, şal ve örtülük) üretilmektedir.
• Hatay Kabak Tatlısı: Latince adları Cucurbita maxima ve Cucurbita moschata türündeki kışlık balkabaklarının temizlenip hilal veya küp şeklinde kesilmesi, kireç kaymağında bir gece dinlendirilmesi, 1/1 oranında hazırlanan şerbet içinde pişirilmesi ile yapılan, üzerinde tahin ve ceviz içi dökülerek servis edilen, dış kısmı sert, pürüzsüz ve cam görünümlü, iç kısmı ise yumuşak kıvamlı olan bir tatlı türü.
• Hatay Lif Kabağı: Ülke genelinde ticari üretimi Hatay ilinde yapılan lif kabağı, bölgede kurulan küçük işletmelerde banyo kesesi, süs eşyaları ve sabun yapımında kullanılmaktadır.
• Hatay Zahteri: Hem ekimi yapılan hem de dağda kendiliğinden yetişen ve kekiğe olan benzerliği nedeniyle kara kekik ya da dağ kekiği olarak da bilinen zahter, oldukça keskin kokusu ve aromasıyla bir baharat olarak kullanılan ballıbabagiller familyasından bir bitki türüdür.
• Kırıkhan Havucu: Bölge toprağının yapısı sayesinde aroması, lezzeti, kıtırlığı, kalitesi ve hazım kolaylığı gibi özellikleri oldukça iyi ve yüksek olan bir havuç türü.
• Kırıkhan Kavunu: Latince tür adı Cucumis melo L. olan ve genellikle "Ananas" ve "Galia C-8" çeşitlerinden elde edilen, yuvarlak ve kısmen oval yapılı, kabuğu sarı renkli, hafif pürüzlü, hafif tüylü, ince ve hafif dilimli olan, meyve eti rengi genelde açık sarı-krem, turuncu veya yeşilin farklı tonlarında olabilen ve kendine has kavun kokusu bulunan tatlı ve sulu bir kavun türü.
• Payas Altın Mimoza Çiçeği: Bölgenin bir simgesi haline gelmiş olan, sevimli sarı çiçekleri ve kendine has pudralı, tatlı, yumuşak ve büyüleyici kokusuyla tanınan mimoza çiçeği, baklagiller familyasından 15 m'ye kadar boylanan ve gümüşi akasya olarak da bilinen sarı çiçekli bir akasya türüdür.
• Samandağ Biberi: Latince tür adı Capsicum annuum L. olan, ilk olgunlaşma döneminde yeşil biber, daha sonraki olgunlaşma döneminde de kırmızı biber olarak hasat edilerek tüketime sunulan ve kapsaisin bileşikleri sayesinde acı olan uzun ve sivri yapılı bir biber türü.
• Samandağ Neyi: Yörede yetişen Arundo donax L. türü kaliteli kamışlardan üretilen, sekiz nod ve dokuz internod içeren, dolayısıyla dokuz boğumlu olan, üzerinde biri arkada altısı da önde olmak üzere toplam yedi delik bulunan, yaklaşık 15-25 mm çapında ses kalitesi yüksek bir ney ve üflemeli çalgı türü.
• Habib-i Neccar Camisi: Hz. İsa'nın havarilerine inanan ve bu uğurda şehit olan Habib-i Neccar adına 638 yılında yaptırılan cami bugünkü Türkiye sınırları içerisinde inşa edilen ilk cami olma özelliği taşır.
• Hatay Arkeoloji Müzesi: Prehistorik, Paleolitik Kültür (Üçağızlı Mağarası Canlandırması), Amuk Kültürü (Amik Ovası Höyük Eserleri), Helenistik Dönem (Antakya'nın Kuruluşu), Roma Dönemi (Mozaikler), Nekropol Kültürü (Lahitler), Bizans Dönemi (Mozaikler), Hatay Orta Çağ Dönemi ve Dinler, Hatay Arkeolojisi tarihi, Güncel kazılar ve sergiler olmak üzere dokuz farklı temada toplam 35 bin 433 eser sergilenen müze aynı zamanda dünyanın en büyük mozaiklerinin sergilendiği müze unvanına da sahiptir.
• Saint Pierre Kilisesi: Habib-i Neccar Dağı yakınlarında yer alan doğal bir mağaranın dönüştürülmesiyle yapılan kilise, Hz. İsa'nın on iki havarisinden biri olan Aziz Petrus'un ilk vaazını burada vermesi ve dinleyen cemaatin de ilk kez "Hıristiyan" olarak nitelendirilmesi nedeniyle Hıristiyanlığın ilk kilisesi olarak kabul edilir.