Kastamonu'nun neyi meşhurdur? Kastamonu'nun meşhur şeyleri

Kastamonu ilinin meşhur şeyleri burada yazılanlarla sınırlı olmamak üzere kısaca şunlardan oluşur:

Kastamonu'nun meşhurları

• Azdavay Yöresel Giysileri: Yörede yaşayan kadınlar tarafından dokunan, gündelik hayatta ve özel günlerde giyilen; başa giyilen takke ve takkeyi tutan "çene ipi", bir tür şalvar olan "paça", "sayvanlı" adı verilen entari, "delme" adı verilen yelek, kuşak ve "ön bezi" denilen önlükten oluşan geleneksel giysi türü.
• Cide Ceviz Helvası: Kazanlarda şeker ve suyun kaynatılması, sitrik asit ilave edilmesi, soğuyan karışıma çırpılmış yumurta akı eklenerek bir süre daha sakız kıvamına gelinceye değin pişirilmesi ve sıcak haldeyken bol miktarda ceviz içi eklenmesiyle yapılan, tüketilirken boğazda yanma hissi oluşturmayan ve çiğnerken dişlere yapışmadan kolaylıkla tüketilebilen beyaz renkli bir helva türü.
• Cide Sarı Yazma: Adına romanlar, şiirler, halk oyunları yazılmış, ünlü yazar Rıfat Ilgaz'ın romanlarına da konu olmuş, rengini ve desenini Cide'de yetişen sarı barok çiçeğinden almış bir başörtüsü.
• Çatalzeytin Fındık Şekeri: 1918 yılından beri Çatalzeytin'de üretilen, 1. sınıf kavrulmuş bütün fındık içinin şerbet, un ve nişasta ile bakır kazanda ısıtılarak kaplanması suretiyle üretilen bir şekerleme türü.
• Daday Etli Ekmeği: Ekşi mayalı hamurdan incecik açılmış yufka içine orta yağlı kıyma, soğan ve baharatlardan (karabiber, pul biber, kimyon, tuz) oluşan iç harcın konulması ve taş fırınlarda odun ateşinde pişirilmesiyle yapılan yarım ay şeklinde bir tür kapalı pide.
• Devrekani Hindi Banduması: İlçede yetiştirilen hindilerin pişirilmesi ile elde edilen hindi et suyuna mayasız hamurdan yapılmış ve çift taraflı pişirilmiş kuru yufkaların bandırılıp tepsiye dizilmesi, üzerine didiklenmiş ve karabiber ile harmanlanmış hindi etlerinin konulması, üzerine ceviz içi serpilmesi, bir miktar hindi et suyu ilave edilerek ocakta altı kızarıncaya kadar pişirilmesi ve ocaktan alındığında üzerine eritilmiş tereyağı dökülmesi ile yapılan bir tür hamurlu et yemeği.
• Doğanyurt Kestane Balı: Coğrafyada kestane çiçeğinden başka cazip çiçek olmadığı Haziran ayının ilk 15 günlük döneminde en saf haliyle elde edilen bir bal türü.
• İhsangazi Ekşili Pilavı: Siyez Bulguru, soğan, yeşilbiber, tuz, pul biber, nane, tereyağı, salça, dereotu, maydanoz, ısırgan, yeşilbiber yaprağı, ebe gümeci ve asma yaprağı kullanılarak pişirilen, ekşi ayran ya da ekşi yoğurt katılıp üzerine tereyağlı sos gezdirilerek hazırlanan sulu kıvamlı yöresel bir pilav türü.
• İnebolu Ekmeği: Bölgenin kaliteli unu, ekşi maya, tuz ve su karışımının iyice yoğrulup yeteri kadar dinlendirilmesinden sonra taş fırınlarda odun ateşiyle pişirilmesiyle üretilen, lezzeti ve uzun süre bayatlamamasıyla ünlü olan bir ekmek türü.
• İnebolu Evrenye Bıçağı: Bıçağı dövme çelikten, sapı genelde keçi boynuzundan, kını (kılıfı) ise kızılağaçtan yapılan ve tüm parçaları tamamıyla el işçiliği ile üretilen ve süslenen; ekmek bıçağı, kasap bıçağı veya mutfak bıçağı olarak kullanılan bir bıçak türü.
• Kastamonu Çekme Helvası: Beyaz şeker, buğday unu, tereyağı ve su karışımının kavrulması, defalarca halka haline getirilip defalarca çekilmesi, pişmaniye kıvamına gelen karışımın tekrar öğütülüp sıkıştırılması, isteğe göre Antep fıstığı, ceviz, badem ve fındık gibi çeşni maddelerinin eklenmesi ile yapılan; geleneksel yöntemlerle küçük işletmeler tarafından uzun yıllardır üretilen ve zamanında Osmanlı sarayına da gönderildiği bilinen bir şekerleme türü.
• Kastamonu Örme Fanilası: Kurtuluş Savaşı sırasında ordunun iç giyim eşyası olarak da kullanılmış olan Kastamonu Örme Fanilası, %100 pamuk ipliğinden 2x1 lastik örgü tekniği ile dokunan, beden ölçüsüne göre makas kullanılmadan hazırlanan, esneyip vücudun şeklini alabilen ve dikim işlemleri ve dantel oyası süslemesi tamamen el emeği ile yapılan bazıları dış giysi olarak da giyilebilen bir iç giysi türüdür.
• Kastamonu Kır Pidesi: Un, yaş maya, tuz, şeker ve sudan oluşan hamurun açılıp içine orta yağlı dana kıyma, kuru soğan, tuz ve karabiberden oluşan iç harcının konulması ile yapılan ve yaklaşık 60 yıllık bir geçmişi olan uzun ve üstü kapalı bir pide türü.
• Kastamonu Pastırması: Derin kesikler atılan (şaklama) kemiksiz sırt etinin kaya tuzu ile tuzlanıp 3 gün bekletilmesi, suyunu büyük oranda kaybeden etin ağırlıklar ve tahta kalıplar arasında sıkıştırılması, yıkanıp yaklaşık 30 gün boyunca kurutulmasından sonra çemen tohumu, Taşköprü sarımsağı, kırmızı biber, kimyon ve tuzdan oluşan bulamaç ile kaplanması ve tekrardan 2-3 gün güneş ve rüzgar alan bir yerde kurutulmasıyla yapılan bir et ürünü.
• Kastamonu Simidi: Buğday unu, su, tuz ve yaş ekmek mayasının karışımından yapılan hamurun, fitil haline getirilmesi, bağlama yapılması, içerisinde kaynar durumda elma pekmezli veya üzüm pekmezli su bulunan kazanda haşlanması ve fırında altın sarısı bir renk alıncaya değin pişirilmesi ile yapılan, yüzeyi kalın, gevrek ve parlak olan "susamsız" bir simit türü.
• Kastamonu Siyez Buğdayı: Karbonhidrat ve gluten değeri düşük, protein, lif ve lutein oranı yüksek olan ve geçmişi 10 bin yıl öncesine dayanan Siyez Buğdayı (Triticum monococcum), Latince adı Triticum boeoticum olan yabani buğday türünün kültüre alınmış formu olup kültüre alınmış günümüz buğdayının da atası sayılan dayanıklı bir buğday türüdür.
• Kastamonu Siyez Bulguru: Siyez Bulguru, başakçıkları tek taneli olan ve kavuzlu bir yapıya sahip olan Siyez Buğdayı'nın, kaynatıldıktan sonra kurutulması ve tamamen geleneksel yöntemlerle taş değirmenlerde yarılması sureti ile elde edilen bir hububat ürünüdür.
• Kastamonu Siyez Unu: Kastamonu Siyez Buğdayının kabuğu soyulduktan sonra yıkanıp kurutulması ve taş değirmenlerde tam buğday formunda öğütülmesiyle elde edilen, buğdayın ruşeym kısmını içerdiği ve yağ oranı yüksek olduğu için de raf ömrü 3 ay gibi kısa bir süre olan bir un türü.
• Kastamonu Taş Baskı Dokuması: Un, su ve tuz karışımı ile elde edilen hamurlu suya batırılıp kurutularak sağlamlaştırılan bir pamuk ipliği olan çirişli ip kullanılarak üretilen beyaz dokuma üzerine koyu renkli doğal boya, fırça ve ıhlamur ağacından oyulmuş ahşap kalıplar kullanılarak keklik, buğday başağı, geyik, çaydanlık, yürek, yazma ve koyungözü gibi desenlerin basılması suretiyle meydana getirilen geleneksel bir dokuma türü.
• Kastamonu Tiridi: Lokmalar halinde koparılmış ve kemik suyu ile ıslatılmış Kastamonu simidi parçaları üzerine, Taşköprü sarımsağı ile hazırlanmış yoğurt, kavrulmuş satır kıyma ve eritilmiş tereyağı dökülmesi ile hazırlanan tadı mantıya benzeyen bir yemek türü.
• Kastamonu Üryani Eriği: Avrupa grubu erikler içerisinde yer alan ala erik (Prunus domestica L.) çeşidinden elde edilen meyve şekli oval ve küçük, kabuk rengi koyu mor, et rengi yeşilimsi-sarı olan tatlı eriklerin kabukları soyulup kurutulmasıyla elde edilen bir erik kurusu türü.
• Kastamonu Yaş Tarhanası: Pişmiş sütün dereotu ile mayalanıp yoğurt olmasından sonra nane, maydanoz, kuru soğan, domates, kırmızıbiber ve tuz eklenerek 15 gün bekletilmesi sonrasında un ile birlikte hamur haline getirilmesi ve 7 gün daha bekletilmesi ile yapılan bir tür konsantre tarhana. Bu yaş hamur karışımı uzun süre bu şekilde saklanabilir ve tarhana çorbası yapılırken bu karışımından bir miktar alınır, sulandırılır ve öyle pişirilir.
• Pınarbaşı Kara Çorba: Kendine has koyu rengini pişirme esnasında içine katılan ve yörede endemik olarak yetişen kızamık bitkisi (Berberis vulgaris) ekşisinden alan bir tür tavuk çorbası.
• Taşköprü Kuyu Kebabı: Ortalama yaşı sekiz aylık, ortalama canlı ağırlıkları 30 kg civarında olan, yörede kekik otu gibi aromatik bitkilerle beslenmiş süt kuzularının etlerinin bütün halinde ve hiçbir baharat eklemeden önceden yakılmış ve pişirme sıcaklığına kadar ısıtılmış kuyu şeklindeki fırınların içine kancalarla sallandırılması ile yapılan ve yaklaşık 160 yıllık geçmişi olan bir kebap türü.
• Taşköprü Sarımsağı: Latince Allium sativum var. sativum türünden elde edilen kendine has özel (fazla) bir acılığı, keskin bir kokusu ve pembemsi bir kabuk rengi olan, diğer sarımsaklara nazaran oldukça fazla miktarda selenyum elementi içeren ve bu nedenle de tıbbi özellik açısından değerli bulunan bir sarımsak türü.
• Tosya Bıçkısı: Tosya'da üretimi çok eskilere dayanan, boyu 3 cm ile 25 cm arasında değişen, sapı manda boynuzundan yapılan, çakı (düz bıçak) ve kırk dilli testere olmak üzere yan yana iki bıçağı olan ve tamamıyla elde üretilen bir çakı türü. Geleneksel olarak deri kınında belde taşınan Tosya Çakısının, normal bıçağı gündelik işlerde kullanılırken, testere ağzı daha çok bağcılık işlerinde kullanılır.
• Tosya Kıl Telası: Atkısında yalnızca tela üretiminde kullanılan kamgarn ipliği (keçi kılı ipliği), çözgüsünde 20/1 veya 30/1 pamuk ipliği kullanılmasıyla Türkiye'de sadece Tosya'da üretilen apreli (kolalı) bir kumaş türü. Ceket, palto, kaban vb. elbiselerin yaka ve göğüs bölgesinin düzgün ve dik durmasını sağlamak amacıyla kumaş altında kullanılır.
• Tosya Kıstısı: Geleneksel olarak gelinlere takılagelen, genellikle yan yana dizilmiş 2 cm boyundaki 33 adet balık şeklindeki figürden oluşan ve tamamen elle işlenerek yapılan 22 ayar altından gerdanlık şeklindeki bir takı türü.
• Tosya Pirinci: Orta taneli pirinç sınıfında yer alan ve soğuğa dayanıklı erkenci bir çeşit olan "Sarıkılçık" yerel çeşidinden elde edilen, kavuz ve kılçıkları kırmızımtırak koyu sarı renkli, kılçıklı ve uzun boylu olan, kendine has aroma ve lezzeti bulunan; yetiştirildiği Devrez ovasında yer alan toprağın yapısı, kar sularının erimesiyle oluşan Devrez çayının suyu ve bölge nem oranı düşüklüğünün pirinç üzerindeki mantar hastalıkların önüne geçmesi sayesinde başka bölgelerde kolay kolay üretilemeyen bir pirinç türü.
• Ilgaz Dağı Milli Parkı: Doğal, kültürel, floristik ve yaban hayatı popülasyonu bakımından zengin olan, kış turizmi, kayak tesisi ve doğaya dayalı turizm etkinlikleri ile çekiciliği ve kullanım yoğunluğu hızla artan korunan bir alandır.
• Şeyh Şabanı Veli Türbesi ve Külliyesi: Anadolu'nun "dört manevi direğinden biri" olarak gösterilen Şeyh Şaban-ı Veli'nin, dergah evleri, cami, türbe, kütüphane, Asa Suyu ve şadırvan'dan oluşan Külliyesi Kastamonu Merkez'de yer almaktadır.