Deve nasıl bir hayvandır? Türleri ve özellikleri nedir?

Tek hörgüçlü hecin devesi

Deve (zooloji) geviş getirenlerden, uzun boyunlu, susuzluğa dayanıklı ve yük taşımakta kullanılan, sırtında bir ya da iki hörgücü (tümseği) olan bir memeli hayvan türüdür.

Develer kuru ve kurak iklimlerde en başarılı şekilde hayatta kalmalarına yardımcı olacak bir dizi adaptasyona sahiptir. Krem ve kahverengi renklerde olan kısa ve kalın kürkleri sadece gün boyunca güneşten korunmakla kalmaz, gece soğuklarında da sıcak tutar. Uzun bacakları vücutlarını sıcak zeminden uzak tutar ve ayaklarındaki toynaklarını (iki parmağını) kuma batmayı engellemek için gerektiğinde genişçe birbirinden ayırarak ayak taban yüzeyini genişletebilirler. Tabanları kayalık veya taşlı bölgelerde onlara yardımcı olmak için yastıklıdır.

Büyük gözleri ve burun delikleri iyi bir görme ve koku alma sağlar. Onları kum fırtınalarından koruyan çift katmanlı kirpiklere ve toz fırtınalarında kapatabildikleri yarık benzeri burun deliklerine sahiptirler. Develer su ve yiyecek olmadan uzun bir süre hayatta kalabilirler. Sırtlarındaki hörgüçlerine depoladıkları yağlar kaynaklar tükendiğinde onlara enerji sağlar. Ayrıca vücut büyüklüklerine nazaran çok az ter bezleri vardır. Buda su kaybını minimuma indirerek vücut neminin korunmasını sağlar.

Çölde yaşayabilmeleri için başka bir adaptasyonda diğer hayvanların tüketemediği sert ve dikenli bitkileri yemeye yardım eden sert dudaklarıdır. Ayrıca tam olarak otçul değildirler, bazen bulduklarında et ve kemik çiğneyip tüketebilirler.

Develer 200 kg yük ile birlikte günlük 30 km'den fazla yol katedebilirler. Gerektiğinde (yüksüz olarak) kısa süreli 60 km/saat'lik hızlara çıkabilirler. Uzun bir yolculuğun ardından kendilerini yenilemeye ihtiyaç duymadan önce vücut ağırlıklarının % 40'ını kaybedebilirler. Bu nedenle bir su kaynağına rastladıklarında hem su ihtiyaçlarını karşılamak hem de hörgüçlerini doldurmak için çok kısa sürede 150 litre kadar suyu içebilirler.

Çift hörgüçlü deve

Yavaş tempolu bir yaşam düzenine sahiptirler ve 35 - 50 yıl kadar yaşarlar. Düzenli aralıklarla yiyecek bulmak kaydıyla 10 aya kadar susuzluğa dayanabilirler. Aşırı susuzluktan kanın koyulaşması durumlarında bile kanın kolayca akmasını sağlaması için develerin kırmızı kan hücreleri oval şekilli yaratılmıştır.

Dünya üzerinde yaygın olarak bilinen iki deve türü vardır:

• Tek hörgüçlü hecin devesi (Camelus dromedarius): Orta Doğuda yaşarlar. Arap devesi olarak da bilinirler. Krem, taba, kahverengi veya siyah renkli olabilirler. Bacakları uzundur ve uzunlukları 2,2 ile 3,5 metre, ağırlıkları da 300 - 690 kg arasında değişir.
• Çift hörgüçlü deve (Camelus Bactrianus): Kuzey Asya'da yaşarlar. Yabani olanları da vardır. Kahverengi veya taba renklidirler. Kışın -30 °C derecelere kadar sıcak tutan uzun tüylü kürkü yaza doğru dökülerek +40 °C sıcaklığa dayanıklı olmasını sağlar. Uzunlukları 1,7 - 2,1 metre, ağırlıkları 600 - 800 kg arasında değişir.

Develer birçok yırtıcının yaşayamayacağı çöl şartlarında yaşadıkları için çok az hayvan tarafından avlanmışlardır. Günümüzde vahşi doğada sahipsiz olarak yaşayan yabani deve (hecin) hiç kalmamıştır. Hem çöl boyunca malların taşınması hem de iyi bir süt ve et kaynağı olarak insanlar tarafından binlerce yıldır kullanılmıştır ve halen kullanılmaktadır.