Teleskop nedir ne demektir? Kısaca çeşitleri

Teleskop

Teleskop, uzak gök cisimlerinden gelen ışınımın bir noktada odaklanması sonucunda gök cisimlerinin daha parlak daha büyük ve daha yakın görünmesini sağlayan optik cihazlara ya da sistemlere verilen isimdir. Normal bir gözün toplayabildiği ışığın milyonlarca kat fazlasını toplayıp ışık demeti haline getirdikten sonra bunu gözün içine odaklayarak gözün görme yeteneğini milyonlarca kat artıran ve göze takılamayan uzak gözlükleri de denilebilir.

Teleskoplar genellikle uzayı gözlemlemekte kullanılırlar. Yunancadaki "tele" (uzak) ve "skopein" (bakmak) kelimelerinin birleşiminden türetilmiştir. Optik teleskoplar yapılış biçimlerine göre; mercekli, aynalı ya da hem aynalı hem mercekli (katadioptrik) olmak üzere üç gruba ayrılmaktadır.

Teleskop çeşitleri ve yapıları

• Mercekli (kırıcı) teleskoplarda, merceğin topladığı ışık ışınları uzun bir tüp içerisinde kırılarak, göz merceğine odaklanır. Bu tür en yaygın kullanılan teleskop türüdür.
• Aynalı (yansıtıcı) teleskoplarda ışık, düz ve geniş bir tüpün içine girer, tüpün dibindeki çukur yapılı aynadan yansıyarak toplanan olan ışın demeti, tüpün açık olan ucunda yer alan ufak ikinci aynaya çarpar ve oradan göz merceğine gelir.
• Katadioptrik teleskoplarda ise ışığı toplamak için hem ayna hem de mercek kullanılır. Işık ilk olarak düzeltici mercekten geçer, çukur aynadan düzeltici merceğin hemen altındaki ikinci küçük aynaya odaklanır oradan da göz merceğine gelir. Tüm teleskop türleri arasında en iyi olanıdır. Diğer teleskop türlerinin dezavantajlarını ortadan kaldırırken, avantajlarını da birleştirir. Mercekli teleskoplar büyük bir alanı gösterebilir fakat gece görüşleri pek iyi değildir. Aynalı teleskoplar ise güzel görüş sağlar ancak gösterebildikleri alan daha sınırlıdır. Bu yüzden yapısında hem ayna hem mercek bulunduran katadioptrik teleskoplar üretilmiştir.