|
| Koç |
- (zooloji) Büyük boynuzlu damızlık erkek koyun: Allah, Hz. İbrahim'e oğlunu kurban etmeyi emredip de arkasından O'na kurbanlık olarak oğlunun yerine bir koç gönderince, koçu görür görmez sevincinden, "Allahu Ekber" dedi. (E. L. Semerkandi, İmam Gazali)
- (mecazi) Yiğit delikanlı: Çamlıbel'de nice koç yiğit var ise geldi Köroğlu'na er oldu, erbaş oldu; yoluna yoldaş, hem canına hem kanına kardaş oldu. (R. Durbaş)
- (mecazi) Sağlıklı, gürbüz genç erkek.
- (spor) Takım çalıştırıcısı: Bütün takım, Koçu yuvarlak içine almış onu dinlemeye başlamıştık. (T. B. Ocak)
- Kişilerin liderlik veya yöneticilik özelliklerini, becerilerini geliştirmeye yönelik, belli bir amacı hedefleyerek daha etkili sonuçlara ulaşmasını sağlamak için çalışan kimse: Yaşam koçu.
- (gök bilimi) Koç Burcu.
Koç ile ilgili deyimler ve anlamları
İçinde "koç" kelimesi geçen deyimler, açıklamaları ve örnek cümleler:
- Koç yiğit: Güçlü yiğit, bahadır, batur: Gelir akın akın düşman sefiller, / Sakınmaz gözünü, cenk eder koç yiğitler. (H. Tayfur)
- Koçum benim: (mecazi) Sevilen ya da saygı duyulan ya da hitap edilen kişinin kendini iyi hissetmesi için söylenen hitap şekli: "Hadi koçum benim dehh de sıcağa kalmayalım" diye şakadan seslenirdi torununa yolda. (E. Canbaz)
- Bayram koçu gibi: (Erkekler için) Gösterişli ve aşırı bir biçimde süslenmiş olan: Altı üstü bir akşam yemeğine gideceğiz dedik bayram koçu gibi çıkmış gelmişsin.
- Ekmeğine koç: Sofrasından konuk eksik olmayan, sofrası açık, cömert, konuk sever (kimse): "Ekmeğine koç," "ekmeğini paylaşan", cömert ve yardımsever insanlar makbuldür. Muhtaç birini gördüler mi, gel bir "ekmek yiyelim" derler, yemek yedirirler. (A. Ünsal)
Koç ile ilgili atasözleri ve anlamları
İçinde "koç" sözcüğü geçen atasözleri ve açıklamaları:
( * yaygın bilinen )
- Koç olacak kuzu kuyruğundan bellidir: Bir kişinin veya şeyin gelecekteki potansiyelinin, mevcut hali veya küçük belirtileri üzerinden anlaşılabileceğini ifade eder.
- Koç olacak kuzuya bıçak salınmaz (atılmaz): Herkese yararı dokunan birine bir şeye kimse zarar vermek istemez.
- Koç yiğit bunalıp ölmez* (Kara gün kararıp kalmaz/durmaz, koç yiğit bunalıp ölmez): İnsanın sıkıntılı zamanı sürüp gitmez, arkasından iyi günler de gelir.
- Koç yiğit kurban içindir: Güçlü ve cesur kişilerin fedakârlık yapmaya ve zorluklara göğüs germeye hazır olduğunu ifade eder. Yiğit kişiler, tıpkı kurbanlık koç gibi, gerektiğinde büyük görevler ve sorumluluklar için kendilerini feda ederler.
- Koça (öküze) boynuzu yük değil (olmaz): Kişiye kendi işi ve yakınlarının sorumluluğu ağır gelmez.
- Koçluk kuzu ağılda belli olur: İnsanların küçük yaşlardan itibaren davranış biçimleri gelecekteki yaşamları hakkında bir fikir verebilir.
- Koçu kendinin et de ötesinin berisini öyle yokla: Almadığını sahip olamadığın mala dokunup zarar verme.
- Alim yaşadıkça koç olur, cahil yaşadıkça hiç olur: Bilgili, kültürlü kişiler ölene dek topluma yararlı kişiler olmaya devam ederler. Cahil, beceriksiz kişiler ise ne kadar yaşarsa yaşasın toplum için bir değerleri olmaz.
- Er kocadıkça koç olur, karı kocadıkça hiç olur: Erkek, yaşlandıkça olgunlaşır ve daha güçlenir, kadın ise yaşlandıkça çöker ve eski cazibesini yitirir.
- İki koç başı bir tencerede pişmez: İki güçlü veya inatçı kişinin bir arada uyum içinde çalışamayacağını ifade eder. Aynı ortamda iki baskın karakterin çatışması kaçınılmaz olur.
- Kasap koçtan korkmaz: Bir işte uzmanlaşmış, tecrübe kazanmış veya belirli bir duruma alışkın olan kişinin, o durumun zorluklarından veya tehditlerinden korkmadığını ifade eder.
- Para parayı kazanır, koç yiğit bel beller (Para para kazanır, koç yiğit bağ beller): Parasal sermayenin önemini ve büyük işler yapmanın temelinde yatan ana faktör olduğunu vurgular. Paranın, daha fazla para kazanmak için bir araç olduğunu belirtirken, sermaye yokluğunda da çalışmanın ve azmin önemine dikkat çeker.
Koç ile ilgili birleşik kelimeler
- Koç boynuzu: Gemilerde donanım halatlarının volta edilmesi için kullanılan, ağaç ya da madenden yapılmış iki kulaklı çengel.
- Koç darbesi: Bir musluğun ya da bir vananın birden açılması ya da kapanmasıyla bir su borusunda oluşan basınç dalgası.
- Koç katımı: Koçların güzün çiftleşmesi için koyunların arasına salınması ve bunun mevsimi.
- Koç yapağısı: Koçlardan kırkılarak alınan uzun uçlu, kaba ve sert yapağı.
Soru/Yorum Gönder