Dönbaba çiçeği ve sıradışı tohumu

Dönbaba çiçeği bitkisi ve tohumu

Dönbaba çiçeği (Erodium cicutarium), çok yaygın bir yol kenarı ve tarla bitkisidir ve genellikle parlak, minik, pembe çiçeklerle geniş alanları kaplar. Yıllık veya iki yıllık olarak büyüyebilen bitki Haziran - Eylül arasında bolca çiçek açar.

Bol dallanmış tüylü gövdesi 5 - 50 cm boylanabilir. Pembe renkli beş çiçek taç yaprağı ortalama 1 cm boyundadır ve genellikle ikisi diğerlerinden biraz daha büyüktür. Beş parçalı gaga benzeri meyvesi kurudukça bir tirbuşon gibi kıvrılır.

Döne döne kendisini toprağa diken dönbaba tohumunun hızlandırılmış görüntüsü

Tohumunda bir yay gibi görünen spiral uzantı gün içinde değişiklik gösteren nem yoğunluğuna oldukça duyarlıdır: Kuru havalarda kıvrılan sarmal uzantı yağmurlu havalarda gevşeyip açılarak düzleşir. Oluşan bu hareket sarmalın ucu bir yere takıldığında yere düşmüş olan tohumun adeta bir matkap ucu gibi dönerek toprağa girmesini sağlar. Bu sayede tohum kendi kendisini toprağa dikmiş olur. Dönbaba adı da bu özelliğinden gelir.