Newton'un Beşiği |
Newton'un beşiğinde, ilk bilye havaya kaldırıldığında bu bilyeye kinetik enerji yüklenmiş olur ve bırakıldığında büyük bir zevkle aşağıda onu bekleyen diğer bilyelere çarpar. Enerji aradaki bilyeler vasıtası ile birinden bir diğerine aktarıla aktarıla son bilyeye kadar gelir ve son bilye bu kinetik enerjiyi tabiri caizse deneyimler, yaşar. Etme bulma kanunu gereğince kinetik enerjiyi iade eder, sonra tersi yönde tekrarlanır, ardından yine tersine tekrarlanır, ardından yine tekrarlanır ve bu hareket uzunca bir süre devam eder; ta ki topların enerjisi ses ve hava sürtünmesine dönüşe dönüşe tükeninceye değin. Bakınız animasyon:
Newton'un Beşiği (Oynanabilir animasyon) |
Peki neden bırakılan bilye sayısı ile en sondan hareket eden bilyelerin sayısı aynıdır?
Yukarıdan bırakılan bilye aşağıdaki ilk bilyeye çarptığında oda diğerine, diğeri de öbürüne çarpar ve son bilyeye çarpıldığında oda çarpacak bir bilye bulmak için yola koyulur bulamayınca geri döner ve kinetiği iade eder. İki bilye bırakıldığında ise çarpışmalar, arayışlar ve iadeler ikiye katlanır.
Asıl ilginç olanı ise 5 bilyelik bir Newton beşiğinde yukarıdan 3 bilye bırakıldığında diğer taraftan yine 3 bilyenin hareket etmesi. Bunun açıklaması ise ancak şu şekilde yapılabilir. Yukarıdan gelen üç bilye duran iki bilyeye çarpar ve ikisi hareketlenir. Toplamda üç çarpışma olması gerekliydi. Üçüncü vuruşu da; duran bilyelere vurduktan sonra sabitlenen öndeki bilyeye (ortadaki bilyeye) yaparlar ve ilk önce çarpışan (ortadaki) bilyede hareket eden iki bilyenin arkasına takılır gider.
Newton'un Beşiği |
Soru ve Yorumlar: 5
Sonuçta, bir taşa vurduğunuzda aktardığınız kuvvet ile taş ya kırılır ya da hareket eder. Yani aktardığınız kuvvet, hareket için ivmeye dönüşür.
Hareket ise hız ne olursa olsun harekettir. Yani ister saniye de 10 km hız ile gidin, ister ışık hızının %99'u ile... Sistem içinde aynı mekanizma çalışır. Çalışmalı da. Hız artınca kullandığımız formüller değişse de, aslında durum değişmiyor.
Ve hızdan kaynaklanan relativistik kütle ile momentum konuları da aynı mekanizmanın bir ürünü olmak zorundalar.
Eh... Doğal olarak eylemsizlik'te gene aynı mekanizmanın bir sonucu olmalı.
Aşağıdaki linkte bir konuyu açıkladım. (Hız ve momentum korunumu)
https://yenievrenebirbakis.blogspot.com/2018/05/10.html
Soru/Yorum Formu