- Bir şeyi kapalı durumdan çıkarmak: Aç kapıyı, efendimizin emri var. (N. Kemal)
- Herhangi bir şeyi kullanılır, çalışır, işler, etkin duruma getirmek: Yeni yolu vali açtı.
- Bir şeyin kapağını ya da örtüsünü kaldırmak: Sandığı açtı, şişeyi açtı, duvağı açtı.
- Engeli kaldırmak: Kepengi açmak. Perdeleri açalım.
- Sarılmış, örtülmüş, iliklenmiş, katlanmış şeyleri bu durumdan çıkarmak ya da düğümü çözmek: Paketi açmak. Dolanmış yumağı açtım.
- Oyarak, keserek ya da kazarak bir şey meydana getirmek: O bahçenin hendeklerini ben açtım. (N. Cumalı)
- Tıkalı ya da engelli bir şeyi bu durumdan çıkarmak: Karla kapanan yollar açıldı. Tıkanmış boru açıldı.
- Genişletmek: Anıtın çevresini açmak gerekir.
- Birbirinden uzaklaştırmak: Ellerini ve kollarını iki yana açtı.
- İçindekini çıkarmak ya da iyileştirmek amacıyla yarmak, kesmek: Doktor hastanın karnını açtı. Çıbanı, yarayı açmak.
- Bir kuruluş oluşturmak: Ramazan'a kadar dükkanını açacak. Kendi çabamızla bir okul açtık.
- Alışveriş yapabilmeyi sağlayacak duruma getirmek: Mağazayı açmak.
- Bir rengin koyuluğunu azaltmak: Bu boyayı biraz daha açmalı.
- Güzel göstermek, yakışmak: Bu giysi seni çok açtı.
- Hoşa gitmek, ferahlık vermek: Şişli, o tepe, o hakim manzara kızı açtı. (A. Rasim)
- Açıklamak, anlaşılır duruma getirmek, anlatmak: Konuyu biraz daha açar mısınız?
- Danışma ya da avunma amacıyla söylemek: Derdimi kime açayım?
- Düzenlemek, yapmak: Sekreter almak için sınav açmışlar.
- Hazırlamak, ayırmak: Konuğa oda açmak. Müşteriye masa açmak.
- Utangaçlığını, sıkılganlığını gidermek: Bu çocuğu biraz açmak lazım.
- Ortaya çıkmak, belirmek: Üstü, açmış gelincikler, şebboylarla dolu (İlgili cümle kaynağı: S. Faik). Güneş açmak.
Açmak ile ilgili atasözü ve deyimler
İçinde "aç" kelimesi geçen atasözü deyimler ve açıklamaları:
- Aç ağzını yum gözünü: Bir kimseye ummadığı bir şeyi (sürpriz yapmak amacıyla) yedirmek için söylenir.
- Aç gözünü, açarlar gözünü: Uyanık bulun, yoksa gerçeği, acı deneyimlerle sana öğretirler.
- Açtı ağzını yumdu gözünü: (deyiminin anlamı) Bir kimsenin öfkelenip ağır hakaret edici sözler söylediğini başkasına anlatmak için kullanılır.
- Açma sırrını dostuna, (dostunun dostu vardır) oda söyler dostuna: (atasözünün anlamı) İnsan sırrını açarken, bunun gizli kalmayıp yayılabileceği olasılığını hesaba katmalıdır.
Soru ve Yorumlar: 4
Soru/Yorum Formu