Yular nedir ne demektir? Yular ile ilgili atasözleri deyimler ve anlamları

At yuları

Yular, genellikle at, eşek gibi hayvanların başına takılan, ip veya deriden yapılmış bir araçtır. Hayvanı istenilen yere çekerek götürmek veya bir yerde kalması için sabit bir yere bağlamak için kullanılır. Yular, hayvanın baş kısmına geçerek, sahibine daha kolay bir şekilde hareket etme imkanı tanırken, aynı zamanda hayvanın güvenliğini de sağlar. Özellikle çiftliklerde, köylerde veya atçılıkta sıkça tercih edilen bir ekipmandır: Bir müddet aheste gittikten sonra atından inip yularını eline aldı. (D. Karakurt)

Yular ile ilgili deyimler ve anlamları

İçinde "yular" kelimesi geçen deyimler, açıklamaları ve örnek cümleler:

• (bir) Yuları eksik:
  1. (kaba) Görgüsüz, anlayışsız, söz ve davranışlarında incelikten yoksun olan kimse.
  2. Kolay kontrol edilen (kimse): Bununsa, boynunda bir tek yuları eksik, çektiğin yere geliyor. (M. Seyda)
• Yuları ele vermek (Yuları kaptırmak): (deyiminin anlamı) Birinin sözünden çıkmayacak duruma gelmek, kendi iradesiyle davranmamak, özellikle evli erkek, karısının her dediğini yapar duruma gelmek: Müdür kısmı sert olacak. Yoksa yuları ele verir (H. Kıyafet). Annesi oğluna, "Oğlum aman yuları kaptırma" derken, kız annesinden "Kızım kendini sakın ezdirme" tavsiyesini alır. (S. Kantara)
• (birinin) Yuları elinde olmak: Bir kimsenin davranışlarını denetim altında bulundurmak, kendine bağımlı kılmak: Herkesin yuları aşkın elindedir; şu yükün altında sarhoş develeriz biz. (Mevlana Divan-ı Kebir)
• Yuları takmak: Birini sözünden çıkamayacak duruma getirmek, egemenliği altına almak: Bulmuş kapılardan sığmaz, aslanlar gibi beyefendiyi, takmış yuları... (İlgili cümle kaynağı: O. Kemal)
• Yuları teslim etmek: Yuları ele vermek: Bu böyle giderse, karıya görünemeyecek, kendini saydırmaya fırsat bulamayacaktı. Görünmeliydi, ne yapıp yapıp görünmeli, yuları teslim etmemeliydi. (O. Kemal)

Yular ile ilgili atasözleri ve anlamları

İçinde "yular" sözcüğü geçen atasözleri ve açıklamaları:

( * yaygın bilinen )

• Yularsız ata binilmez*: Düzeni ve disiplini olmayan işin başına geçmek doğru değildir.
• Yularsız deve yedilmez*: Disiplinsiz bir kimse, istenildiği gibi yönetilemez (yedmek: Çekerek peşinden götürmek).
• Atasız uşak/evlat yularsız eşek (gibidir): Anasız babasız çocuk disiplinsiz yetişir. Bu yüzden de topluma yararlı bir insan olması beklenemez.
• Deve gitti, yularını arar: Eldeki değerli bir şey kaybedildiğinde artık işe yaramayan bir ayrıntıyla uğraşmanın anlamsızlığını ifade eder.
• Emanet eşeğin yuları gevşek olur*: Bir kimseye emanet edilen şey o kimsece iyi korunmadığı için sahibi onu çabucak geri alır.
• Ersiz avrat, yularsız at: Bir kadının erkeksiz yaşaması çok zordur. Ancak bir erkeğin koruması altında olursa daha rahat ve düzenli bir yaşam sürer.
• Eşek altın yular taksa yine merkep yine merkep: Erdemden yoksun kişi, giyimle, unvan ve mevkiyle erdemli olamaz; özü neyse gene öyle kalır.
• Hayvan yularından, insan ikrarından (sözünden) tutulur*: İnsanlar söyledikleri sözlerden sorumludurlar. Uygunsuz davranışlarında kendilerine o söylemiş oldukları sözler hatırlatılır.
• Orman yağmurun yularıdır: Ormanlar, yağmurun oluşmasında ve suyun toplanmasında önemli bir rol oynar. Ormanlar, doğanın dengesi için hayati öneme sahiptir ve yağmurun verimli bir şekilde dağılmasını sağlar.