Maskara nedir ne demektir? Maskara ile ilgili atasözleri deyimler ve anlamları

Maskara

1. Eğlendirici, sevimli ve güldürücü, soytarı: Osmanlı'da padişahları eğlendiren güldüren görevlilere maskara denirdi (İ. Çolak). Bir maskara, padişahı memnun etmek, eğlendirmek istiyordu... (Mevlana). Ne maskara çocuk böyle.
2. (Olumsuz olarak söylendiğinde) Şerefsiz, onursuz, soytarı, rezil, kepaze, haysiyetsiz, şebek, kaşmer: Efendi, efendi; biz maskara değiliz! (Y. K. Karaosmanoğlu). Bırak şu maskarayı!

3. 

   Maskara boyası

   Bayanların ince uzun küçük bir fırça yardımıyla gözlerine sürdükleri kirpik boyası, rimel: Biraz maskara sürdü ve sürme çekti. Geriye çekilip aynada nasıl göründüğüne baktı.
4. Karnaval maskesi.
5. Karnaval maskesi takmış kimse.

Maskara ile ilgili deyimler ve anlamları

İçinde "maskara" kelimesi geçen deyimler, birleşik kelimeler, açıklamaları ve örnek cümleler:

• Maskara etmek:
  1. Rezil etmek, gülünç duruma düşürmek: Kızı dile düşürmekten korkarken kendini el âleme maskara etmişti (K. Bilbaşar). Gurur acayip bir şeydir: O bazı insanları maskara eder ve bazılarını da maskara olmaktan kurtarır (Yücel). Şatafatlı görünmek merakıyla saçılıp dökülerek, budalaca maskara etmişti kendini.
  2. Bir şeyi berbat etmek: (...) işi harben bitiremediler, büsbütün maskara ettiler... (Y. Kemal)
• Maskara gibi: Gülünç: Maskarayı sürerken maskara gibi olmamayı, boyayı kirpik dışında hiçbir yere değdirmemeyi öğrendik zamanla. (Y. Ramazanoğlu)
• Maskara olmak: Gülünç bir duruma düşmek: Ne diye o taşa futbol topuymuş gibi şut atıp maskara olmuştu kıza. (O. Kemal)
• (birinin) Maskarası olmak: Birinin eğlencesi olmak: Şeytanın maskarası oldu, cehennemin odunu oldu! (M. E. Coşan)
• (birinin) Maskarasını çıkarmak: Birini rezil etmek, küçük düşürerek gülünç duruma sokmak: Ormancı Saffet'in maskarasını çıkarmıştı. (D. Akçam)
• (birini) Maskaraya almak: Eğlenmek, alaya almak: Zira kim başkasını maskaraya alırsa, onu da maskaraya alırlar. Kim başkasını hor ve hakir görürse, onu da hor ve hakir görürler. (İmam-ı Gazali)
• (birini) Maskaraya çevirmek: Gülünç bir duruma düşürmek: İnsanı herkesin önünde maskaraya çeviren bir kamera şakasına konu olduğundan emin, tek kelime etmeden uzaklaştı.
• Âleme maskara olmak: Herkesin eğlendiği, alaya aldığı kimse durumuna gelmek: Fakat söylediği hezeyanlarla/saçmalıklarla bütün âleme maskara oldu, gülünç duruma düştü. (İ. Mutlu)
• Eşeğe ters bindirmek: (Birini) Herkese maskara edecek duruma sokmak: ... eşeğe ters bindirip köy köy dolaştırırlar. Ne itibar kalır, ne gurur, ne de izzetinefis. (M. Savaş)
• Gönül maskarası: Sevda yüzünden gülünç durumlara düşmüş kimse.

Maskara ile ilgili atasözleri ve anlamları

İçinde "maskara" sözcüğü geçen atasözleri ve açıklamaları:
( * yaygın bilinen )

• Alemde maskara olmaktan, meydan süpürgesi olmak yeğdir/iyidir: İnsanın toplum içinde alay konusu olup küçük düşmesindense, daha aşağı ama onurlu bir konumda olmasının daha değerli olduğunu ifade eder. İnsan, hakir görülen bir iş yapsa bile onurunu koruduğu sürece daha saygın kalır.
• Alemin maskarası, dostların yüz karası: Hareketleriyle başkalarına alay konusu olan kişi, ailesine utanç verir.
• Atın yaşlısı kasaplık, adamın yaşlısı maskaralık: Yaşlanan atın artık işe yaramadığı için kasaba gönderildiğini, yaşlanan insanın ise toplum içinde eski saygınlığını kaybederek alay konusu olabileceğini ifade eder. İnsan yaşlandıkça güçten düşebilir ve ciddiye alınmayabilir.
• Bekarlık maskaralık*: "Kendine çeki düzen veremeyen bekarların yaşantısı hiç de özenilecek bir yaşantı değildir" anlamında kullanılan bir atasözü.
• Cahilin sofusu şeytanın maskarası: Bir şey hakkında tam olarak bilgi sahibi olmayan kişiler eksik ve hatalı yaptıkları işlerle faydadan çok zarar getirirler.
• Çarşamba karısı, âlemin maskarası: Sürekli dırdır eden, dedikodu yapan veya ölçüsüz davranışlarıyla çevresinde itibar kaybeden kadınlar için söylenir. İnsanların, toplum içinde nasıl bir izlenim bıraktıklarına dikkat etmeleri gerektiğini anlatır.
• Dişleri döküldü, çoluk çocuğun maskarası oldu: İnsan iyice yaşlandıktan sonra çağa ayak uydurması zor olduğu için, zaman zaman alay konusu olur.
• İhtiyarlık maskaralık: Yaşlılığın insanı güçsüzleştirdiğini ve zamanla bazı şeyleri yapamaz hâle getirdiğini ifade eder. Gençken kolayca yapılan işler, yaşlanınca zorlaşır ve insanı çaresiz bırakır.
• Köpek kocayınca kedilere maskara olur: İnsan, yaşlandığı zaman gençliğinde kendisinden çekinen kimselerin bile alay konusu olur.
• Kurt kocayınca itin (köpeğin) maskarası olur*: Güçlü insan, gücünü yitirince, zamanında kendisinden çekinenlerin eğlencesi olur.