Baykuş nedir ne demektir? Baykuş ile ilgili atasözleri deyimler ve anlamları

Baykuş

Baykuş, gece avcısı olarak bilinen, başında kulak benzeri tüy çıkıntıları bulunan, iri gözlü, güçlü gagalı ve kısa vücutlu yırtıcı bir kuş türüdür. Gelişmiş işitme yetenekleri ve yumuşak tüyleri sayesinde sessizce uçabilen baykuşlar, özellikle fare, tarla faresi ve böcek gibi küçük hayvanlarla beslenerek ekolojik dengenin korunmasına katkıda bulunur. Genellikle yalnız yaşamayı tercih eden baykuşlar, çeşitli kültürlerde bilgelik, yalnızlık veya uğursuzluk simgesi olarak anılmıştır.

Baykuş ile ilgili deyimler ve anlamları

İçinde "baykuş" kelimesi geçen deyimler, açıklamaları ve örnek cümleler:

• Baykuş gibi: Uğursuzluk getirdiğine inanılan kimseler için söylenir. Baykuş gibi uğursuz uğursuz konuşuyor (H. F. Beşik). Artık kötülük şey'lerin kendisinde değil ona karşı bizim nasıl tavır aldığımıza bağlıdır; yani Hüma kuşu saadet, baykuş uğursuzluk getirmez. (R. Korkmaz)
• Baykuş gibi bakmak: Karşısındakine zarar verecek biçimde uğursuz uğursuz bakmak: Uğursuz bir baykuş gibi bana bakıyor. (M. Sertbarut)
• Baykuş gibi başında beklemek: Birinin yakasını bırakmamak, hep peşinden gitmek; onu sürekli takip etmek, ona rahat vermemek: Gece gündüz baykuş gibi başında bekliyordu.
• Baykuş gibi her şeyi ayağına beklemek: Gereksinimlerini çaba sarf etmeden karşılamaya çalışmak.
• Baykuş gibi oturmak: Bir yerde tek başına kalmak, yalnız oturmak: Çömelip, dizlerini kollarıyla sardı. Baykuş gibi oturdu saatlerce (Z. Livaneli). Sizden sonra herkes gitti, baykuş gibi yalnız kaldım evin içinde. (T. Yücel)
• Baykuş gibi yaşamak: Tek başına, yalnız yaşamak: Yalnız başına bir baykuş gibi yaşamıştı. (A. Adıgüzel)
• Baykuş yuvası: Harap, bakımsız, terkedilmiş yer: Gönül ehlinin hatırını viran edenlerin devlet saraylarını baykuş yuvasına çevir! (Ö. Ceylan)
• Baykuşu çok olmak: İşleri ters ve kötü gitmek.

Baykuş ile ilgili atasözleri ve anlamları

İçinde "baykuş" sözcüğü geçen atasözleri ve açıklamaları:

( * yaygın bilinen )

• Baykuş çıkarabileceği kemiği yutar: Kişinin ancak gücünün yettiği, üstesinden gelebileceği işlere girişmesi gerektiğini ifade eder. Bu söz, insanın kendi sınırlarını bilerek hareket etmesinin önemini vurgular.
• Baykuş viraneyi gülistana değişmez*: Her canlının alıştığı yerin ve ortamın kıymetini bildiğini, daha güzel yerler olsa bile kendi yuvasını tercih ettiğini ifade eder. Bu söz, insanın alıştığı ve huzur bulduğu yerden vazgeçmek istemeyeceğini anlatır.
• Baykuşun kısmeti ayağına gelir* (Baykuşun rızkı ayağına gelir, sıçramadan alamaz): Allah’ın her canlının rızkını vereceğini ve kimseyi aç bırakmayacağını ifade eder. Hareketsiz duran baykuşun bile rızkının ayağına gelmesi, her varlığın nasibinin Allah tarafından sağlanacağına işaret eder: Ko sa'yi eyle tevekkül Hüdaye görme misin / Gelür ayağına her gün nasibi baykuşun (Sezayi)
• Misafirin iyisi gelir gider kuş gibi, misafirin kötüsü oturur baykuş gibi: İyi misafirin ev sahibini yormadan kısa süre kalıp gittiğini, kötü misafirin ise uzun süre kalarak rahatsızlık verdiğini anlatır.