Oktan nedir ne demektir? Anlamı

Oktan molekülü

1. Kimyada oktan, parafin serisinden, 126 °C'de kaynayan, özgür ağırlığı 0,704 olan, birçok izomerler halinde bulunan renksiz bir hidrokarbondur (Formülü C₈H₁₈).
2. Benzindeki oktan sayısı, benzinin kendi kendine tutuşmadan önce ne kadar sıkıştırılabileceğini (ve ısıtılabileceğini) anlatan bir özelliktir.

Oktan sayısı arttıkça benzinin kendi kendine tutuşma özelliği azalır. Benzinli motorlarda silindir içerisine çekilen benzin-hava karışımı buji tarafından ateşlenmeden önce bujiye doğru itilerek sıkıştırılır ve bu sıkıştırma esnasında da sürtünmeden dolayı yakıt-hava karışımı bir miktar ısınır. Sıkıştırma döngüsü tamamlandığında da buji kıvılcım oluşturarak benzini ateşler. Eğer benzinin oktanı motora uygun oktandan düşükse, yakıt sıkıştırma esnasında (buji ateşlemeden önce) tutuşur ve beklenenden önce bir patlamaya neden olur.

Oktan farkının motor üzerindeki etkileri

Bu meydana gelen erken patlama benzini sıkıştırma esnasında gerçekleştiği için esasında benzini sıkıştırmaya çalışan pistona bir vuruş bir zorlama demektir. Normalde patlama sıkıştırma işlemi tamamen bittiğinde gerçekleşmesi gerekir. Ve bu devam edip giden erken patlamalar (vuruntular) da motorun sarsıntılı, verimsiz ve asenkron çalışmasına neden olur.

95 ve 97 oktan benzinin arasındaki tek fark kendi kendine tutuşmaya gösterdiği dirençtir denebilir. Kısacası 95 oktan benzine göre tasarlanmış bir motorda 97 oktan benzin kullanmak hiçbir fayda ve performans artışı sağlamazken, 97 oktana göre yapılmış bir motorda 95 oktan benzin kullanmak yukarıda anlatılan zararlara yol açabilir.