Kadı |
- (tarih) İslam devletlerinde, kendilerine ayrılmış bölgelerde örfi ve şeri hukukun uygulanmasından sorumlu olan din görevlisi. Kadı Mahmut Efendi.
- Osmanlı Devletinde örfi ve şeri hukukun uygulanması yanı sıra, idari ve mülki işlerde merkezin temsilcisi ve askeri görevliler üzerindeki denetleyicisi, ayrıca ticaret ilişkilerinin ve belediye işlerinin yöneticisi olarak görev yapan din görevlisi. Tanzimat'tan sonra yalnız boşanma, miras, nafaka vb. konulara bakmış, 1917'de Adliye nezaretine bağlanıp 1924'de kaldırılmışlardır.
Kadı ile ilgili birleşik kelimeler
- Kadı asker: Kazasker.
- Kadı beratı: Osmanlı Devleti'nde, birinin kadılıkla görevlendirildiğine ilişkin ve şeyhülislamın verdiği belge.
- Kadı kassamı: (tarih) Kadıların yanında çalışıp, mirasın şeri hukukun kurallarına göre bölüştürülmesi işiyle uğraşan kimse: Edirne vilayeti askeri kassamı.
- Kadı leşker: Kazasker.
- Kadı naibi: (tarih) Osmanlı devletinde, bir kadının kendi görev alanı içinde gitmediği yerlere gönderdiği vekili olup yaptığı işlerden, elde ettiği gelirlerden, vekili olduğu kadıya hisse veren görevli.
Kadı ile ilgili deyim ve atasözleri
İçinde "kadı" kelimesi geçen deyimler, atasözleri ve açıklamaları:
- Kadı kızı Kadire, geldi çıktı sedire: (deyiminin anlamı) Kendini beğenip bir iş görmüyor, yalnız baş köşeye kurulmasını biliyor.
- Kadı anlatışa göre fetva verir (anlatışa göre verirler fetvayı): (atasözünün anlamı) Bir olay nasıl anlatılırsa yargısı ona göre verilir.
- Kadı ekmeğini karınca yemez: Bazı kadılar, mallarını, paralarını uygunsuz yollardan sağladığından, karınca bile, haram saydığı için böyle kadıların ekmeğini yemekten çekinir.
- Kadı kızında bile kusur olur (O kadar kusur kadı kızında da olur): En mükemmel görünen kişilerde bile kusurlar bulunabileceğini ifade eder. Kimse tamamen kusursuz olmadığından, insan ilişkilerinde hoşgörülü olunması gerektiğini anlatır.
Soru/Yorum Formu