|
| Şahin |
Şahin, kartalgiller familyasına ait, Avrupa ve Asya'nın dağlık, ormanlık ve çalılık bölgelerinde yaygın olarak yaşayan yırtıcı bir kuş türüdür. Ortalama 50-55 santimetre uzunluğa sahip olan bu güçlü kuş, geniş kanatları ve kuyruğu sayesinde havada süzülme ve çevik manevralar yapma yeteneği ile tanınır. Şahinler, keskin pençeleri ve kavisli gagaları sayesinde avlarını kolayca yakalayıp parçalayabilir, bu özellikleriyle ekosistemde önemli bir avcı rolü üstlenir. Çeşitli fare, küçük memeli ve sürüngenlerle beslenerek doğal dengeyi korumaya yardımcı olur. Görkemli duruşu ve etkileyici uçuş tarzıyla şahinler, doğanın en dikkat çekici yırtıcı kuşlarından biri olarak kabul edilir.
Şahin ile ilgili deyimler ve anlamları
İçinde "şahin" kelimesi geçen deyimler, açıklamaları ve örnek cümleler:
- Şahin bakışlı: Azametli, sert ve keskin bakışlı: Gür kaşları çatıldı. Şahin bakışlı iri ela gözleri açıldı. Nefret ve hiddetle kılıcını çekti. "Padişahımın emrini yapmayan asilerin başını ben keserim!" diye kükreyerek... (Z. Gürel)
- Alacağına şahin vereceğine karga: Alacağını koparıp alan, borcunu savsaklayan kimse (olmak): Alacağına şahin, vereceğine kargadır. Sakın kolunu kaptırma, kurtaramazsın. (H. F. Gözler)
Şahin ile ilgili atasözleri ve anlamları
İçinde "şahin" sözcüğü geçen atasözleri ve açıklamaları:
( * yaygın bilinen )
- Şahin avını nerde olsa alır: Yetenekli ve uzman kişilerin, ne zaman ve nerede olursa olsun başarılı olacaklarını ifade eder. Şahin gibi, yetenek ve beceri sahibi kişiler, her durumda başarıyı yakalar.
- Şahin gözünü ette açmış; karga gözünü b*kta açmış: İnsanın yetiştiği çevre ve aldığı terbiye ile şekillendiğini ifade eder. Hayatta sahip olduğu alışkanlıklar ve davranışlar, çocuklukta gördükleriyle paralellik gösterir.
- Şahin için tuzak kursam bahtıma kuzgun düşer: Bir insanın talihi kötü ise hangi işi yaparsa yapsın mutlaka bir terslikle karşılaşır.
- Şahin ile deve avlanmaz*: Küçük şeyler elde edebilecek bir araçla büyük şeyler elde edilemez.
- Şahin küçük ama payını ele vermez*: Küçük olmak güçsüz olmak demek değildir, kendilerinden büyük olandan daha güçlü olan küçükler de vardır.
- Şahin küçük, et yer; deve büyük, ot yer: Dış görünüşün yanıltıcı olabileceğini ve bir varlığın ihtiyaçlarının ya da yeteneklerinin boyutuyla orantılı olmadığını ifade eder. Küçük olan da büyük iş başarabilir, büyük olan ise basit şeylerle yetinebilir.
- Şahin küçüktür ama koca turnayı havadan indirir*: Cüssesi küçük ama güçlü varlıklar büyük cüsseli nicelerini alt eder.
- Şahin sesi işitilince piliçleri saklamalı: Tehlike sezildiği zaman, hemen gerekli önlemler alınmalıdır.
- Şahin (Kartal) sinek avlamaz: Güçlü ve büyük insanların küçük ve önemsiz işlerle uğraşmayacağını ifade eder. Kendi değerini bilen kişiler, zamanlarını ve enerjilerini daha önemli hedeflere yönlendirirler.
- Şahine lokma eksik olmaz: Yetenekli veya güçlü birinin ihtiyaçlarının her zaman karşılayabileceği anlamına gelir. Güçlü insanlar, hayatlarını sürdürebilmek için gerekli kaynakları her zaman bulur.
- Alma el kızının ahını, gökten indirir şahini: Erkek kadınına fazla sert davranmamalı, onu aldatmaya kalkmamalı. Aksi halde erkeğin başına çok büyük dertler açabilir.
- Alma mazlumun ahını, yuvadan indirir şahini: Haksızlığa uğrayan bir kişinin bedduası, güçlü ve korunaklı görünen kimseleri bile zor durumda bırakabilir. Mazlumun ahı, er ya da geç zalime zarar verir.
- Alma uzun saçlının ahını, gökten indirir şahini: Erkek kadınına fazla sert davranmamalı, onu aldatmaya kalkmamalıdır. Aksi halde erkeğin başına çok büyük dertler açabilir.
- Her kuşa şahin olma: İnsan herkese karşı hırçın ve kırıcı olmamalıdır.
- İki şahin bir yerde yuva yapmaz: Güçlü ve iddialı iki kişi, aynı ortamda uzun süre uyum içinde bulunamaz. Rekabet ve üstünlük mücadelesi, birinin diğerini dışlamasına neden olur.
- Karga ile konuş pislik ye, şahinle konuş et ye: Kötü kimselerle arkadaşlık edenin başı sürekli belaya girer; iyi insanlarla arkadaşlık eden onlardan çok fayda görür.
- Karga leşten, şahin etten bahseder: Herkesin hoşlandığı ve ilgisini çeken şeylere özlem duyduğunu ifade eder. Kişilerin ilgi alanlarının ve zevklerinin farklı olduğunu ve her bireyin kendi beğenilerine göre konuştuğunu vurgular.
- Karganın gönlünden şahinlik geçermiş: İnsanlar daima kendilerinde olmayan özelliklerin özlemiyle yaşarlar.
- Karganın yavrusu şahin olmaz: Sıradan veya düşük niteliklere sahip birinin, olağanüstü veya yüksek niteliklere sahip birini yetiştiremeyeceğini ifade eder.
- Kurttan kuzu doğmaz, kerkenezden şahin: Bir kişinin ya da şeyin doğası neyse ondan beklenen sonucun da o doğrultuda olacağını ifade eder. Kötü veya yetersiz bir kaynaktan iyi bir şeyin çıkması beklenemez.
- Kuzguna yavrusu şahin (Anka, güzel) görünür*: Kişi, ne denli kusurlu ve çirkin olursa olsun, kendisinin olan bir şeyi kusursuz ve çok güzel bulur.
- Uçan şahin eski yuvasına dönmez: Yetişkin hale gelip kendi yolunu çizen kişi, genellikle eski yaşamına geri dönmez. Hayatın akışı, insanı ileriye yönlendirir ve geçmişe dönmek mümkün olmaz.
Soru/Yorum Gönder