Tarla, bağ, bahçe ve toprak işlerinde ağır işleri gören gündelikçi, tarım işçisi (rençper, amele eş anlamları): Sonra tarla bizden korksun diye bir besmele ile girer ırgatlar tarlaya (H. Mahir).
Hasat zamanı çalışan ırgatlar - Yapı veya toprak işlerinde ağır işleri yapan işçi, amele: Türk'ün büyük yarını için çalışanlar arasında biz de vardık, ve bu temeli kuracak ırgatlar bizlerdik. (Tarih ve toplum)
Gemilerde demir zinciri toplamaya, yapılardaysa kimi ağır şeyleri üst katlara çekmeye yarayan, makaraya bağlı kolu çevrilerek veya motorlu olup kendiliğinden dönerek çekme halatını veya zincirini kendi üzerine sararak çalışan bir tür el vinci.
Irgat (el vinci)
Irgat ile ilgili deyimler ve anlamları
İçinde "ırgat" kelimesi geçen deyimler, birleşik kelimeler, açıklamaları ve örnek cümleler:
- Irgat gibi çalışmak: Çok ağır bir işte çalışmak: Zeytinlikte, bağda bahçede ırgat gibi çalışıyor, yorulduğunda kitaplara dalıyordu (O. Baydar). Canla başla çalışmış ırgat gibi, hiçbir zaman halinden şikayet etmeden, üstelik yıllar boyu... (C. Suavi)
- Irgat pazarı: Irgatların iş bulmak için toplandıkları yer: Bazen ırgat pazarında sabahtan akşama kadar bekler, bir iş çıkmayınca da eve dönerdi. (Ş. Akşun)
- Irgat pazarına döndürmek: Bir yeri karışık ve dağınık duruma sokmak.
Irgat ile ilgili atasözleri ve anlamları
İçinde "ırgat" sözcüğü geçen atasözleri ve açıklamaları:
( * yaygın bilinen )
- Irgat gibi kazan, bey gibi ye*: İnsanın çok çalışarak kazanç elde ettiğinde kazandığını keyifle harcamaya hak kazanacağını ifade eder. Emek vermeden refaha ulaşmanın mümkün olmadığına dikkat çeker.
- Ağanın alnı terlemezse ırgatın burnu kanamaz*: İşveren işçisinden yapabileceğinden daha fazla iş isterse, denetimi sıkı tutmak, onunla birlikte çalışmak zorundadır.
- Anan ırgat, baban ırgat, sen de ırgat; senden olan da ırgat: Sanatsal, beceri isteyen işler genellikle babadan oğula geçerek aile mesleği haline gelir.
Soru/Yorum Gönder