![]() |
Zirkonyum elementi |
Zirkonyum, simgesi Zr, atom numarası 40, atom ağırlığı 91,22 özgül ağırlığı 6,4 erime noktası 1850 °C olan doğada az bulunan, parlak, gri-beyaz renkte, korozyona dayanıklı bir metalik elementtir. Periyodik tabloda 4B grubunda (geçiş metalleri grubu) 5. periyotta bulunur. Martin Klaproth tarafından 1789'da Almanya'da keşfedilmiştir. Zirkonyum Kroll prosesi olarak bir yöntemle zirkon ve badeleyit gibi minerallerden elde edilir.
Zirkonyum, kolay bir şekilde nötron absorbe etmediği için nükleer reaktörlerde kullanılan zirkaloy gibi alaşımlarda kullanılır. Vakum tüplerinden iz gazlarını birleştirip uzaklaştıran bir gaz alıcı olarak yararlanılır. Korozyona dayanıklılığıyla yüksek performanslı pompa ve vanalarda kullanılır. Zirkonyum dioksit yüksek sıcaklıklara dayanıklılığıyla laboratuvar potalarında kullanılır.
![]() |
Zirkonyum atomu elektron kabuk modeli |
Bazı cerrahi ekipman türlerini yapmak için çelik ile alaşımı yapılır. Zirkonyum sağlık alanında yaygın olarak diş kaplamalarında kullanılır. Zirkonyum karbonat, dokunulduğunda deride ağrılı ve kaşıntılı rahatsızlıklara neden olan zehirli sarmaşıkların tedavisinde kullanılan losyonlara katılır. Ayrıca zirkonyumun parlak ve berrak bir bileşiği olan ve zirkon olarak da bilinen zirkonyum silikat mücevher ve takılarda kullanılan değerli bir taştır.
Simgesi: | Zr |
---|---|
Atom Numarası: | 40 |
Grup: | Geçiş metali |
Kristal Yapısı: | Heksagonal |
Atomik Ağırlığı: | 91,224 |
Proton Sayısı: | 40 |
Nötron Sayısı: | 51 |
Elektron Sayısı: | 40 |
Enerji seviyesi (kabuk) başına elektronlar: | 2,8,18,10,2 |
Elektron konfigürasyonu (dizilimi): | [Kr] 4d2 5s2 |
Değerlik (valans): | 2,3,4 |
Erime Noktası: | 1852 °C ±2 °C |
Kaynama Sıcaklığı: | 4377 °C |
İyonlaşma enerjisi: | 660 (kJ/mol) |
Elektron ilgisi: | 50 (kJ/mol) |
Elektronegatiflik: | 1,33 |
Kovalent Yarıçap: | 1.45 Å |
İyonik Yarıçap: | .84 (+4) Å |
Atomik Yarıçap: | 2.16 Å |
Atomik Hacim: | 14.1 cm3/mol |
1. İyonizasyon Potansiyeli: | 6.6339 V |
2. İyonizasyon Potansiyeli: | 13.13 V |
3. İyonizasyon Potansiyeli: | 22.99 V |
Yarılanma ömrü: | Kararlı |
Bilinen izotopları: | 78Zr, 79Zr … 110Zr |
Kararlı izotopları: | 90Zr, 91Zr, 92Zr, 94Zr |
Radyoaktiflik: | Hayır |
Bozunma şekli: | Bozunma yok |
Oksidasyon Durumu: | 4 |
Yoğunluk @ 293 K: | 6.4 g/cm3 |
Özgül Isı: | 0.27 J/gK |
Buharlaşma Isısı: | 58.20 kJ/mol |
Füzyon Isısı: | 16.90 kJ/mol |
Elektriksel İletkenlik: | 0.0236 106/cm ohm |
Termal İletkenlik: | 0.227 W/cmK |
Elastisite modülü: | 94 103 MPa |
Isıl Genleşme Katsayısı: | 5.7 10-6 K-1 |
Yer kabuğundaki bolluk: | 0.013% |
Deniz suyundaki bolluk: | 2.6×10-9% |
İnsan vücudundaki miktarı: | 5×10-6% |
Manyetiklik: | Paramanyetik |
Sertlik: | Mohs: 5 |
Kafes Parametresi: | 3.2313 Å |
Kafes Parametresi: | |
Kafes Parametresi: | 5.1479 Å |
Soru/Yorum Gönder